Nguồn: Internet

Sự hình thành Global Energy Monitor

Trong suốt thế kỷ 20, việc sử dụng năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch đã phát triển nhanh chóng trên toàn cầu. Với nhận thức ngày càng tăng về những thách thức môi trường và xã hội do các nguồn năng lượng hóa thạch gây ra, nhu cầu thông tin và dữ liệu thống kê đáng tin cậy về phạm vi và bản chất của các nguồn năng lượng hóa thạch cũng ngày càng tăng.

Với nhu cầu đó, một nhóm không chính thức các nhà báo và những người ủng hộ môi trường được thành lập vào năm 2007 bởi nhà văn và nhà môi trường Ted Nace đã bắt đầu thống kê lại 151 nhà máy điện than được đề xuất ở Hoa Kỳ. Nhóm này chính là tiền thân của Global Energy Monitor.

Từ điểm nhấn ban đầu là các nguồn năng lượng hóa thạch tại Hoa Kỳ, GEM đã nhanh chóng mở rộng trọng tâm của mình theo cấp số nhân để cung cấp dữ liệu về hệ thống năng lượng toàn cầu. Vào năm 2008, GEM (khi đó được gọi là CoalSwarm) đã liên kết với Earth Island Institute và hoạt động như một dự án của Earth Island Institute trong mười năm trước khi cả hai hợp nhất thành một tổ chức phi lợi nhuận độc lập vào năm 2017 và mở rộng phạm vi hoạt động của mình.

Ngay từ những ngày đầu tiên, GEM đã sử dụng nền tảng wiki cho các website dữ liệu của mình như một phương tiện để đảm bảo khả năng truy cập và thúc đẩy cộng tác. Trang web GEM.wiki là thành quả của hơn một thập kỷ nghiên cứu quốc tế về các chủ đề năng lượng quan trọng và vẫn đang được phát triển liên tục nhờ vào những nỗ lực lâu dài của một nhóm các cộng tác viên và biên tập viên tình nguyện từ khắp nơi trên thế giới.

Vào năm 2013, GEM bắt đầu xuất bản CoalWire, một báo cáo hàng tuần về những phát triển quan trọng trong ngành than toàn cầu. GEM cũng đã phát hành Global Coal Plant Tracker vào năm 2014, một cơ sở dữ liệu tương tác với danh mục hàng nghìn nhà máy nhiệt điện than ở tất cả các giai đoạn phát triển.

Khi biến đổi khí hậu trở thành mối quan tâm cấp bách hơn trong chương trình nghị sự quốc tế, nhu cầu về dữ liệu và phân tích năng lượng đáng tin cậy ngày càng tăng, do đó GEM đã mở rộng hoạt động nghiên cứu của mình để đáp ứng nhu cầu này. Ngày nay, các nhà nghiên cứu từ khắp nơi trên thế giới đã tham gia vào GEM và cùng chung tay thực hiện nâng cao hiểu biết của công chúng về hệ thống năng lượng toàn cầu.

Các hoạt động của Global Energy Monitor

Vai trò của GEM là xây dựng thông tin chính xác, khách quan về cơ sở hạ tầng năng lượng thông qua các bộ dữ liệu, bản đồ và hồ sơ trực tuyến để phục vụ cho việc trình bày trước công chúng trong các cuộc tranh luận xung quanh các vấn đề về năng lượng và môi trường.

Dữ liệu của GEM được sử dụng bởi các chính phủ, cơ quan quốc tế, các tổ chức thương mại cũng như phi lợi nhuận, học giả, trường đại học và phương tiện truyền thông trên toàn thế giới. Nổi bật trong đó có Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Rystad Energy, Oxfam, Câu lạc bộ Sierra, Hội đồng Bảo vệ Tài nguyên Thiên nhiên (NRDC), tổ chức Friends of the Earth, Greenpeace, Viện phân tích tài chính và kinh tế năng lượng (IEEFA), Ngân hàng Thế giới (World Bank), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Trung tâm Nghiên cứu Mercator, Viện Nghiên cứu Tác động Khí hậu Potsdam, Viện Pembina, Viện Rocky Mountain, Urgewald, Quỹ Bảo vệ Thiên nhiên Thế giới (WWF), Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA), và Trung tâm Quản lý Khí hậu Quốc tế (ICCG).

Hình 1. Thống kê dữ liệu các nhà máy điện than và điện khí trên thế giới của GEM (Nguồn:Powermag.com)

Danh mục hệ thống dữ liệu năng lượng của GEM

Hệ thống thông tin và dữ liệu của GEM bao gồm các danh mục nổi bật như: công cụ theo dõi các nhà máy điện khí toàn cầu và công cụ theo dõi các nhà máy điện than toàn cầu.

Công cụ theo dõi nhà máy than toàn cầu cung cấp thông tin về các tổ máy nhiệt điện đốt than có công suất 30MWe trở lên từ khắp nơi trên thế giới. Danh sách này bao gồm các tổ máy đang hoạt động, các tổ máy mới được đề xuất từ năm 2010 và các tổ máy ngừng hoạt động từ năm 2000.

Hình 2. Giao diện trang công cụ dữ liệu các tổ máy nhiệt điện than toàn cầu (Nguồn: Global Energy Monitor - Global Coal Plant Tracker)

Các thông tin và dữ liệu về các tổ máy nhiệt điện đốt than có thể được truy cập tại website của Global Energy Monitor - Global Coal Plant Tracker hoặc trên trang GEM.wiki. Tại đây người dùng có thể truy cập bản đồ tương tác thể hiện vị trí cũng như dữ liệu thông qua các biểu đồ thống kê các tổ máy nhiệt điện than theo từng quốc gia. Đồng thời người dùng cũng có thể truy cập các bảng thống kê dữ liệu trực tuyến hoặc tải xuống dữ liệu và các báo cáo nổi bật về các nhà máy điện than hiện hữu. Bản đồ và các dữ liệu cơ bản của danh mục này được cập nhật hai lần mỗi năm.

Hình 3. Giao diện trang bản đồ tương tác thống kê các tổ máy nhiệt điện than (Nguồn: Global Energy Monitor - Global Coal Plant Tracker)

Hình 4. Giao diện trang biểu đồ dữ liệu các tổ máy nhiệt điện than theo từng quốc gia (Nguồn: Global Energy Monitor - Global Coal Plant Tracker)

Tương tự như công cụ theo dõi các nhà máy than toàn cầu, công cụ theo dõi các nhà máy điện khí Global Gas Plant Tracker (GGPT) là một bộ dữ liệu toàn cầu về các tổ máy điện đốt khí có công suất từ 50 MW trở lên (20 MW trở lên đối với Liên minh Châu Âu và Vương quốc Anh). Tổng cộng có tới 9.564 tổ máy điện khí từ 130 quốc gia ở các trạng thái đang vận hành, đã công bố, chuẩn bị xây dựng, đang xây dựng, hủy bỏ hoặc ngừng hoạt động được thống kê. Bản đồ và dữ liệu cơ bản cũng được cập nhật hai lần một năm vào tháng Một và tháng Bảy. Người dùng có thể truy cập bản đồ tương tác thể hiện vị trí cũng như dữ liệu các tổ máy nhiệt điện khí theo từng quốc gia và truy cập hoặc tải xuống các bảng thống kê dữ liệu.

Hình 5. Bản đồ dữ liệu các tổ máy nhiệt điện khí theo từng quốc gia (Nguồn: Global Energy Monitor - Global Gas Plant Tracker)

GEM cũng bao gồm cơ sở dữ liệu khổng lồ về các hệ thống năng lượng khác trên toàn cầu như các nhà máy năng lượng gió và mặt trời, sinh khối và địa nhiệt, cơ sở hạ tầng năng lượng theo vị trí địa lý, thông số kỹ thuật, tình trạng phát triển dự án, v.v.. Một số trang dữ liệu của GEM gồm có:

• Theo dõi nhà máy điện mặt trời toàn cầu;
• Công cụ theo dõi nhà máy điện gió toàn cầu;
• Công cụ theo dõi nhà máy điện sinh khối toàn cầu;
• Theo dõi nhà máy điện địa nhiệt toàn cầu;
• Công cụ theo dõi mỏ than toàn cầu;
• Công cụ theo dõi tài chính các dự án than toàn cầu: khảo sát các tổ chức tài chính thuộc sở hữu nhà nước và tư nhân đã cung cấp vốn cho các nhà máy nhiệt điện than từ năm 2010;
• Công cụ theo dõi cơ sở hạ tầng khí đốt toàn cầu: tổng hợp thông tin về các dự án dầu khí như đường ống và cảng;
• Công cụ theo dõi cơ sở hạ tầng dầu mỏ toàn cầu;
• Theo dõi khai thác dầu khí toàn cầu;
• Theo dõi cảng than toàn cầu;
• Theo dõi nhà máy thép toàn cầu;
• Công cụ theo dõi cơ sở hạ tầng khí đốt trong Liên minh châu Âu;
• Theo dõi khí đốt Châu Á;
• Theo dõi khí đốt Châu Phi;
• Cổng thông tin Năng lượng cho vùng Caribe và Mỹ Latin;

Hình 6. Bản đồ thể hiện vị trí nhà máy điện mặt trời Sơn Mỹ của PECC2 (Nguồn: Global Energy Monitor - Global Solar Power Tracker)

Hình 7. Bản đồ thể hiện thông tin nhà máy điện gió Tân Thuận giai đoạn 1 (Nguồn: Global Energy Monitor - Global Wind Power Tracker)

Global Energy Monitor là nền tảng dữ liệu trực tuyến rất chi tiết và trực quan về các dự án năng lượng trên toàn thế giới, là nguồn tham khảo hữu ích cho các cơ quan chuyên trách, tập đoàn kinh tế và các nhà nghiên cứu. GEM vẫn đang tiếp tục nghiên cứu các lĩnh vực mới và thực hiện các dự án dữ liệu mới hứa hẹn sẽ mở rộng nguồn hiểu biết của chúng ta về hệ thống năng lượng toàn cầu.

Thực hiện: Phạm Đức Trung

Tài liệu tham khảo:

1. Global Energy Monitor - https://globalenergymonitor.org/

2. Global Energy Monitor Wiki - https://www.gem.wiki/