Phạm vi bài viết này giới thiệu về nguồn gốc lịch sử, tổng quan hệ thống định danh KKS, hiện trạng và sự cần thiết của việc áp dụng hệ thống định danh KKS, và áp dụng tại PECC2.

Giới thiệu về nguồn gốc lịch sử: Từ đầu những năm 60, hệ thống định danh AKS (“Anlagen Kennzeichnungs System”) được sử dụng làm hệ thống định danh chính trong một số nhà máy điện hạt nhân và nhà máy điện truyền thống.

Với sự gia tăng quy mô các công trình điện, tỷ lệ tự động hóa cao hơn và sự phát triển hơn nữa trong công nghệ nhà máy điện, cùng với nhu cầu về hệ thống phân loại của các đơn vị vận hành nhà máy điện, tất cả đều đòi hỏi một giải pháp thống nhất và tổng thể cho vấn đề phân loại.

Một ban cộng tác, bao gồm các nhà hoạch định, các công ty vận hành, các thanh tra được ủy quyền và các cơ quan chức năng khác, được thành lập vào năm 1970 với nhiệm vụ tìm ra một giải pháp như vậy.

Kết quả của nỗ lực chung này là Hệ thống định danh công trình điện KKS (Kraftwerk - Kennzeichen – System) được hình thành. Điều này cho thấy sự phân chia rõ ràng giữa các hệ thống được lắp đặt trong nhà máy điện, đồng thời tính đến nhu cầu của các nhà sản xuất, đơn vị vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa và các đơn vị chức năng khác cũng như các yêu cầu kỹ thuật của các ngành kỹ thuật cơ khí, quá trình công nghệ, kỹ thuật xây dựng dân dụng, kỹ thuật điện và điều khiển... Hệ thống định danh áp dụng cho công trình điện KKS được VGB xuất bản vào năm 1978 (ấn bản đầu tiên) và hiện là cơ sở để định danh các hệ thống, thiết bị được lắp đặt trong các công trình điện. Hiện nay, KKS đã được phát triển thêm bởi Ủy ban Kỹ thuật của VGB trong mảng hệ thống phân loại kỹ thuật. Ủy ban Kỹ thuật này bao gồm nhiều công ty trong đó có những công ty đa quốc gia lớn như ABB, Siemens,…

Tổng quan hệ thống KKS

KKS có thể áp dụng cho tất cả các loại hình công trình điện như: Nhiệt điện (than, khí, chu trình hỗn hợp, hạt nhân), điện gió, thủy điện, mặt trời, điện sinh khối, địa nhiệt,...

Hệ thống định danh KKS áp dụng cho các đối tượng của công trình điện bao gồm thiết bị, cấu kiện, tín hiệu điều khiển, vị trí lắp đặt, không gian, vị trí. Các mã trong hệ thống KKS là các ký tự được phân loại theo hệ thống lớn nhỏ, loại thiết bị, cấu kiện lớn nhỏ và các phần tử.  Tùy thuộc theo yêu cầu cấp độ phân loại mà đối với một mã định danh phần tử ta có thể biết nó là loại phần tử gì, hay tín hiệu điều khiển của thiết bị nào, thuộc hệ thống, hạng mục nào.

Ví dụ trong hình dưới mô tả hệ thống trong đó đối tượng định danh có mã “=A0SGC10AP001”. Căn cứ theo quy định trong KKS cho ta biết đối tượng là máy bơm (AP) số thứ tự 001 (AP001) thuộc hệ thống phun nước (SGC) nhánh số 10 (SGC10) tổ máy A.

Nguồn: Internet

Sự cần thiết của việc áp dụng hệ thống định danh KKS

Ở Việt Nam nhiều dự án nhà máy điện đã áp dụng KKS như các công trình nhà máy điện tại Trung tâm điện lực Phú Mỹ, Cà Mau, Nhơn Trạch, Vĩnh Tân, Duyên Hải, các công trình biến áp 500kV, 220kV... Việc quản lý các thiết bị, cơ sở vật chất của các công trình này trong giai đoạn vận hành đều phải dựa trên định danh KKS đã được thiết lập. Tuy nhiên, thực tế đến nay, việc đưa hệ thống định danh KKS vào áp dụng mới chỉ bắt đầu từ giai đoạn thiết kế bản vẽ thi công do nhà thầu EPC, nhà thầu cung cấp thiết bị thiết lập và thực hiện và chưa áp dụng với mô hình thông tin công trình (BIM).

Theo xu hướng chuyển đổi số trong các công trình xây dựng, mô hình thông tin công trình BIM đã được áp dụng và thực hiện theo các tiêu chuẩn ISO 19650/BS 1192 xuyên suốt các giai đoạn của công trình. Trong đó, một số hệ thống phân loại như Omiclass, Uniclass, Uniformat được khuyến nghị áp dụng. Các hệ thống phân loại này đang được áp dụng cho các công trình xây dựng dân dụng, hạ tầng…. Tuy nhiên, đối với công trình điện, do tính đa dạng của công trình với nhiều hạng mục, hệ thống thiết bị đặc thù như đã nêu ở trên thì việc áp dụng các hệ thống định danh Omiclass, Uniclass, Uniformat là không khả thi.

Vì vậy, đối với các công trình phức tạp như các công trình điện, việc xem đưa vào áp dụng hệ thống định danh KKS tích hợp với BIM là việc tất yếu cần thực hiện và cần áp dụng ngay từ các giai đoạn đầu của công trình.

Áp dụng tại PECC2

Với xu hướng chuyển đổi số, việc áp dụng mô hình công trình BIM và kinh nghiệm từ các công trình điện, công trình năng lượng với vai trò là tư vấn thiết kế, quản lý dự án hay tổng thầu EPC, PECC2 đã thiết lập và ban hành quy định QC.02.11.06/21 ngày 11/11/2021 “Quy ước mã định danh cấu kiện, thiết bị, hệ thống” áp dụng hệ thống KKS. Việc đưa vào quy định áp dụng KKS ngay từ đoạn từ thiết kế cơ sở tới thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công và đặc biệt trong ứng dụng BIM sẽ giúp cho việc triển khai dự án công trình điện được đồng bộ, thống nhất khi có sự tham gia của các đơn vị nước ngoài lớn trong ngành năng lượng.

Thực hiện: KS. Đào Quang Huy

Nguồn tham khảo

[1] Foster Wheeler (2002). Identification system KKS for designing of power plant

[2] VGB, KKS Identification System for Power Stations, https://www.vgb.org/shop/kks/kks000.html

[3] DMPP Consortium (2016). VT4E-DA01-P3ZEN-020002 - Equipment Identification